Potrawa kresowa „studzienina” (popularna galareta z nóżek wieprzowych) jest kolejnym produktem z województwa opolskiego, który 5 stycznia 2023 r. został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Wniosek o wpis został złożony przez Panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Bogdanowic z gminy Głubczyce. Jak zostało wpisane we wniosku, studzienina to potrawa przywieziona z Kresów Wschodnich przez przodków mieszkańców Bogdanowic, głównie potomków przesiedleńców z podolskich wiosek – głównie Taurowa, Kozłowa, Budyłowa i Pokopowin w powiecie tarnopolskim.
Dawni mieszkańcy Podola, w wyniku przesunięć granic po II wojnie światowej, zostali przesiedleni ze wschodu na tzw. ziemie zachodnie w popłochu i czasach wielkiego społecznego niepokoju. Mieszkańcy z reguły osiedlali się w sposób zwarty – całymi wsiami i parafiami. Część ekspatriantów przez kilka lat żyła w przekonaniu, że będą mogli wrócić do swoich domostw na Kresach.
Studzienina podawana była z okazji uroczystości rodzinnych (urodziny, imieniny), a także z okazji świąt okolicznościowych, tj. na Wielkanoc (najczęściej) i na zabawę sylwestrową, rzadziej z okazji Bożego Narodzenia. Często studzienina robiona była również przy okazji świniobicia. Lodówki nie były jeszcze znane i cały proces świniobicia należało zaplanować tak, aby najpierw spożyć produkty, których nie można dłużej przechować czy przetworzyć.
Metoda przygotowania studzieniny przez lata uległa niewielkiej zmianie. Nadal przygotowuje się ją w sposób bardzo tradycyjny, nie używając gotowej sproszkowanej żelatyny. Podstawą są wieprzowe nogi (tzw. świńskie repety lub repetki), które trzeba wolno gotować, gdyż dopiero wtedy wydzielany jest naturalny kolagen, dzięki któremu galareta zastyga. Z czasem jednak do galarety zaczęto dodawać marchewkę. Współczesne gospodynie dla ozdoby dodają również do studzieniny pokrojone na kawałki ugotowane jajko, kukurydzę i/lub groszek konserwowy. Podaje się ją najczęściej z octem lub cytryną.
Studzienina jest 78 produktem z województwa opolskiego, wpisanym na Listę Produktów Tradycyjnych. W ostatnim latach do tradycyjnych produktów takich jak: opolska rolada wołowa, kluski śląskie, wodzionka, śląskie niebo, harynki w cebulowej zołzie czy anyżki, dołączyły m.in. kraple, jabłka suszone z pieca, ajer likier, kanałówka czy citron śpajza, keksy przez maszynkę (ciastka kręcone przez maszynkę), „solejery” – jajka w zalewie kminkowej oraz śląski marcepan z ziemniaków.
