Placki kartoflane z blachy

Wygląd:

Okrągłe placki z ziemniaków (kartofli), płaskie

Kształt:

Okrągły i płaski

Rozmiar:

Średnica: 6-10 cm, grubość: 0,5-1 cm

Barwa:

Kolor szary ze złotobrązowym

Konsystencja:

Konsystencja zwięzła, ale miękka

Smak:

W smaku placki kartoflane z blachy są inne niż smażone na tłuszczu na patelni, łagodniejsze, bardziej suche z charakterystycznym posmakiem przypalenia na blasze.

Tradycja:

W XIX wieku Polska przeszła do grupy państw ziemniaczanych. Okazało się, że nowe warzywo jest łatwe i tanie w uprawie, odpowiednie do jedzenia dla ludzi i zwierząt. Dawnymi czasy ziemniaki były na Śląsku w wielkim poważaniu. Nic dziwnego – stanowiły – obok mącznych placków i chleba – podstawę wyżywienia. Stąd też w kuchni śląskiej sporo przepisów ziemniaczanych (Wera Sztabowa, Krupnioki i moczka, czyli gawędy o jedzeniu, 1985). Ziemniaki zwane tu najczęściej jeszcze po dawnemu knule albo knury (po niemiecku kartoffeln) są od dłuższego czasu jedną z najintensywniej uprawianych roślin we wsi. (Stanisław Bronisz, Studia i materiały do historii kultury wsi śląskiej w XIX i XX wieku, t.1, Stare i Nowe Siołkowice, cz.1, 1963).

Zofia Szromba zaś pisze: Powszechne było dawniej również pieczenie placków z ziemniaków, względnie z krupicy, tj. grubo zmielonej mąki żytniej, pszennej, a według tradycji nawet owsianej. Pieczono je wprost na blasze pieca (Konsumpcja spożywcza, Stare i Nowe Siołkowice, cz.1, 1963). Według zgodnej opinii miejscowej ludności, ważną pozycję w strukturze upraw zajmują ziemniaki co najmniej od 1890 r. Kiedy we wsi przyjęła się ich uprawa, dziś trudno ustalić. Przypuszczać należy, może jakieś próby już pod koniec XVIII w., w ramach znanej na Śląsku akcji popularyzacji ziemniaków. Jednak o ich uprawie można mówić dopiero od około połowy XIX w., zaś współczesne jej nasilenie zaczęło się nie wcześniej niż pod koniec minionego wieku, kiedy nastąpiły wielkie zmiany w zakresie narzędzi rolniczych oraz od kiedy weszły w użycie sztuczne nawozy.

Placki takie wykonywało się od zawsze, a ich sposób pieczenia przekazywano z pokolenia na pokolenie. Powszechnie robiono je w ciągu tygodnia w okresie jesiennym i zimowym, kiedy było pod dostatkiem kartofli. W smaku różnią się one od tych smażonych na tłuszczu na patelni. Do placków takich często przygotowywano mus jabłkowy z przydomowych sadów. Podobno placki te robiono nawet w kamienicach miejskich (m.in. w Chorzowie), ponieważ powszechne wtedy piece kuchenne posiadały płyty, na których bezpośrednio pieczono wiele różnych placków.

Placki kartoflane z blachy zostały wpisane na listę produktów tradycyjnych 23 września 2006 r.  w kategorii Gotowe dania i potrawy w woj. opolskim.