Makaron domowy z Makowic

Wygląd:

Cienkie paseczki o gładkiej powierzchni.

Kształt:

Cienkie nitki o zróżnicowanej długości.

Rozmiar:

Nitki o grubości około 2 mm i zróżnicowanej długości.

Barwa:

Jednolita, żółta lub biało-żółta, naturalny kolor właściwy dla użytych surowców.

Konsystencja:

Suszony: gładka powierzchnia, kruchy. Gotowany: elastyczny, zachowuje pierwotny kształt.

Smak:

Swoisty dla użytych surowców.

Tradycja:

Makaron domowy z Makowic charakteryzuje się oryginalnym wyglądem i smakiem dzięki recepturze jego przygotowania wywodzącej się z wieloletniej tradycji, kiedy produkcja makaronu odbywała się ręcznie. Przygotowywany jest z mąki z okolicznego młyna oraz ze świeżych wiejskich jajek, dzięki czemu ma wyjątkowy smak, naturalny kolor i zapach. Dodatkowo produkt doskonale się przechowuje. Na specyfikę produktu wpływa nie tylko ręczne jego wytwarzanie, ale i sposób przygotowania właściwego, dobrze wywałkowanego placka, który skrojony nożem cieniutko i nierówno gwarantuje uzyskanie największych walorów produktu. Jak podaje Zofia Szromba-Rysowa („Pożywienie ludności wiejskiej na Śląsku”, PAN odział w Katowicach z 1978 roku): „Niecodzienną potrawą był rosół nazywany polewką mięsną, a od okresu międzywojennego, kiedy zaczęto go podawać z makaronem wg miejscowej gwary: nudle, a w Istebnej: nugle (…) W świątecznym jadłospisie z przełomu XIX i XX w. znajdowała się także kasza, jako dodatek do polewki mięsnej, zastąpiona później przez powszechny do dnia dzisiejszego makaron (…) również tzw. zupa nudlowa (tj. rosół z makaronem)”. Dalej autorka pisze: „Szczególnie charakterystyczne dla współczesnego obiadu niedzielnego jest (…) przygotowanie rosołu z makaronem zawsze domowej roboty (…) Jadłospis weselny zanotowany w Dąbrówce Wielkiej z 1968 roku obejmował: pierwszy obiad – rosół (z mięsa wołowego i kurzego) z makaronem (…). Na obiad w dniu poprawin podano: Rosół z makaronem (…)”. Elżbieta Łabońska w książce „Śląska kucharka doskonała” z 1989 roku podaje przepis na „rosół weselny z nudlami” oraz jego dwa sposoby krojenia: „Pierwszy sposób: ciasto zwinąć w rulon i kroić z niego makaron. Jest on wówczas dłuższy. Drugi sposób: ciasto pokroić w pasy o jednakowej szerokości około 3 cm, złożyć je razem, po czym kroić makaron. Tak pokrojony makaron jest krótszy, lecz jego nitki są jednakowej długości (…)”. Jak wspominają mieszkanki Makowic: „makaron jadało się głównie w niedzielny obiad razem z rosołem, ale również polewany tłuszczem i posypywany słonym serem białym, masłem i białym serem na słodko, ale również mama kroiła makaron w kostkę do łazanków z kiszoną podsmażaną na smalcu kapustą i skwarkami, także zalewało się gorącym mlekiem, ale również pozostały makaron po niedzielnym obiedzie przesmażało się na patelni z tłuszczem i polewało skwarkami”. Zgodnie z polską tradycją makaron był i jest dodatkiem do zup, a produkcja ręczna makaronu ma swoją wielopokoleniową tradycję.

Produkt został wpisany na listę produktów tradycyjnych 15 czerwca 2009 r. w kategorii Inne produkty w woj. opolskim.