Chleb gogoliński

Wygląd:

Bochenek o kształcie owalnym, z charakterystycznym nacięciem w kształcie litery X. Skórka jest matowa, lekko chropowata z nieznaczną ilością mąki. Miękisz ma równomierne zabarwienie, jest suchy w dotyku o dobrej krajalności, w miękiszu widoczne są pęcherzyki powietrza oraz ziarna: żyto, pszenica, jęczmień, soja cięta, siemię lniane, słonecznik, sezam.

Kształt:

Kształt owalny, wysokość ok. 10 cm, długość ok. 20 cm. W przekroju kształt półksiężyca z charakterystyczną chrupiąca dolną skórką chlebową.

Rozmiar:

Bochenek o wadze ok. 0,6 kg.

Barwa:

Skórka ma kolor jasnobrązowy, jest matowa i chropowata, ma nie mniej niż 3 mm i jest ściśle połączona z miękiszem.

Konsystencja:

Konsystencja stała, miękisz po uściśnięciu wraca do poprzedniego kształtu.

Smak:

Aromatyczny, swoisty zapach charakterystyczny dla chleba mieszanego, który wytwarzany jest na naturalnym zakwasie.

Dodatkowe Informacje:

Chleb gogoliński produkuje się na kwasie przygotowanym w procesie 5-fazowym. Jest to chleb mieszany, w którym stosunek mąki pszennej do żytniej wynosi 50:50.

Tradycja:

Chleb wymieniany jest wśród elementarnych posiłków człowieka w najstarszych źródłach historii kultury materialnej Europy i Bliskiego Wschodu, znany jest od co najmniej 10-11 tysięcy lat; stanowi jeden z podstawowych składników codziennej diety człowieka. Chleb pełni również istotną rolę kultową – wzmianki o tym znajdują się na przykład w Starym Testamencie – i kulturowo-symboliczną. Znany był już w starożytności, w Babilonii i Asyrii, Egipcie, Izraelu, Grecji oraz Cesarstwie Rzymskim.

W 1885 roku wydana została książka kucharska Lucyny Ćwierczakiewiczowej pt. Jedyne praktyczne przepisy, w której to w rozdziale czwartym pt. Ciasta i wszelkie pieczywa opisana została metoda wytwarzania chleba na kwasie. Autorka opisuje ją w następujący sposób: Chcąc mieć kwas, trzeba najpierw upiec chleb na drożdżach zwyczajnym sposobem, a robiąc go zostawić ciasta surowego w ilości szklanki, zaraz rozkruszyć go w mące żytniej, pięknej, tak długo dodając mąki, póki znaku nie będzie, że to jest ciasto, tylko wyglądać będzie jakby sama mąka. Wsypać to w czysty woreczek, lekko związać i powiesić w suchem miejscu, taki kwas użyć można dnia trzeciego, można go jednak trzymać i parę tygodni. Użycie kwasu. Bierze się ten wszystek kwas zasuszony, wsypuje w trzy kwartową dzieżeczkę, zalewa kwartą wody ciepłej, dodając tyle mąki żytniej, żeby się utworzyło ciasto, po należytym rozbiciu, jak śmietana gęsta; zrobić to na noc, przykryć i postawić w cieple do rana a drugie tyle narośnie, zdarza się czasami, że opadnie, jak zanadto przerośnie, ale to nie szkodzi. Mieć już nazajutrz rano, na przykład o godzinie szóstej mąkę osianą w niecce, w ilości trzech garncy, ująć połowę do przyczynu, a w drugą połowę wlać trzy kwarty serwatki, wody lub słodkiego mleka rozbiwszy należycie, wlać ten kwas wszystek i osolić; do każdego garnca mąki bierze się łyżeczka soli. Po postawieniu w cieple powinno we trzy godziny już wyróść należycie, im cieplej, tem prędzej wyrośnie. Do przyczynu dosypywać mąke po trochu długo i dobrze wygniatać, gdyby mąka była świeża, nie wysuszona, to do tej ilości trzeba mąki z kwartę przysypać, wymieszać i postawić w cieple, żeby dobrze wyrosło; będzie śliczne dziurkowate jak na drożdżach i lekkie ciasto.

Chleb gogoliński wypieka się w tradycyjnym piecu ceramicznym wykonanym z cegły. Dolna skórka chleba jest ciemna i ma ponadto lekko gorzkawy smak, ponieważ chleb gogoliński jest pieczony bezpośrednio na rozgrzanej cegle. Bochenki chleba są kopulaste, a na ich powierzchni widać odciśnięte w mące gałązki wiklinowego kosza. Chleb gogoliński zachowuje świeżość do 5 dni.

Chleb gogoliński został wpisany na listę produktów tradycyjnych 19 listopada 2007 r. w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze w woj. opolskim.