Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Zawiesista zupa, z widocznymi tłuczonymi ziemniakami, okraszonymi podsmażoną cebulką
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Przyjmuje kształt naczynia
Wielkość
W zależności od wielkości naczynia
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Biała lub lekko żółta, w zależności od barwy ziemniaków
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Płynna, zawiesista
Smak i zapach
Słodko-kwaśny, z wyraźnym posmakiem maślanki
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Dawniej, w województwie opolskim niemal w każdym gospodarstwie wiejskim wyrabiano śmietanę, masło, sery czy maślankę.
Polewka z maślanki jest charakterystyczną śląską potrawą, która była podstawowym daniem spożywanym głównie na śniadanie, a w zależności od zamożności rodziny podawano ją z omastą lub bez niej. W XIX i na początku XX wieku polewka z maślanki stanowiła synonim śląskiej biedy, gdyż niejednokrotnie była jednym posiłkiem spożytym przez cały dzień, w myśl zasady „co rano, to i na połednie”.
Zofia Szromba-Rysowa w pozycji pt. „Pożywienie ludności wiejskiej na Śląsku”, wspomina o zupie z maślanki: „Polewki gotowane były najczęściej z mąki sypanej na wrzącą wodę, mleko lub maślankę (…)”. Informacje o tradycji sporządzania śląskich polewek znajdują się również w pozycji pt. „Dobry żur, kiej w nim szczur”, autorstwa dr Doroty Świtała-Trybek: „(…) „polewka” jadana chętnie przez ludzi starszych, sporządzana z wody i maślanki lub kwaśnego mleka, zaklepana mąką i podawana z całymi ziemniakami”.
Do sporządzenia tradycyjnej śląskiej zupy postnej potrzebny jest 1 litr swojskiej, wiejskiej maślanki, pół litra mleka lub wody, dwie łyżki mąki pszennej, sól, pieprz, kilka ziemniaków, pięć łyżek masła oraz jedna cebula.
Do dnia dzisiejszego w wielu wiejskich domach, w województwie opolskim przygotowywana jest zupa z maślanki na obiad lub na kolację. Polewkę podaję się najczęściej z ugotowanymi, tłuczonymi ziemniakami, okraszonymi masłem i podsmażoną cebulą, ziemniakami pokrojonymi w plasterki bądź z chlebem i jajkiem. Plewka z maślanki jest potrawą smaczną i pożywną.
W dniu 2 marca 2020 roku na Listę Produktów Tradycyjnych została wpisana w kategorii: Gotowe dania i potrawy: „polewka/polywka/zupa z maślanki” (woj. opolskie). Wniosek o wpis na LPT został złożony przez Stowarzyszenie Odnowy Wsi Spórok.
